7 Dấu hiệu bơm chân không hỏng và cách khắc phục hiệu quả

Bơm chân không giữ vai trò quan trọng trong hệ thống sản xuất, nhưng sau thời gian dài sử dụng có thể xuất hiện các dấu hiệu hư hỏng khó nhận biết. Các dấu hiệu nhận biết bơm chân không hỏng thường bao gồm tiếng ồn bất thường, hiệu suất hút giảm, nhiệt độ tăng cao, rung lắc mạnh hoặc rò rỉ dầu. Ngoài ra, hiện tượng động cơ quá tải và tự ngắt cũng là cảnh báo nghiêm trọng về tình trạng kỹ thuật. Việc phát hiện sớm những dấu hiệu này giúp ngăn ngừa sự cố, bảo vệ thiết bị và duy trì hiệu suất vận hành ổn định.

1. Tầm quan trọng của việc nhận biết sớm bơm chân không hỏng

Phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng của bơm chân không giúp doanh nghiệp giảm thiểu thời gian dừng máy, tiết kiệm chi phí thay thế và đảm bảo độ ổn định của dây chuyền sản xuất. Đặc biệt với các dòng bơm chân không vòng dầu, vòng nước hoặc bơm khô, việc bảo dưỡng định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất (như Edwards, Becker, Value, Leybold, Busch, GEV…) là yếu tố quyết định hiệu suất vận hành lâu dài.

Nhận biết sớm bơm chân không hỏng

2. Dấu hiệu nhận biết bơm chân không hỏng

2.1. Tiếng ồn bất thường

• Khi vận hành, bơm chân không phát ra tiếng rít, lạch cạch hoặc tiếng gằn nặng nề hơn bình thường. Đây là dấu hiệu cho thấy vòng bi bị mòn, trục quay lệch tâm, hoặc có dị vật lọt vào buồng bơm.
• Nếu không khắc phục, tiếng ồn có thể tăng dần kèm rung động mạnh, dẫn đến gãy trục hoặc mòn bánh răng truyền động. Cần dừng máy, tháo kiểm tra và thay thế linh kiện hư hỏng ngay.

2.2. Hiệu suất hút giảm hoặc không đạt áp suất yêu cầu

• Một trong những biểu hiện dễ nhận thấy là bơm mất nhiều thời gian hơn để đạt độ chân không mong muốn hoặc không đạt ngưỡng áp suất tiêu chuẩn.
• Nguyên nhân có thể do phớt, màng cao su, cánh gạt hoặc van một chiều bị mòn, rách hoặc rò rỉ, hoặc đường ống bị hở. Khi gặp hiện tượng này, nên kiểm tra toàn bộ hệ thống ống dẫn, buồng bơm và thay thế các chi tiết hao mòn.

Dấu hiệu nhận biết bơm chân không hỏng

2.3. Nhiệt độ tăng cao bất thường

• Bơm vận hành trong thời gian dài có thể nóng hơn bình thường, thậm chí bốc mùi khét. Nguyên nhân thường do lỗi tản nhiệt, quạt làm mát hỏng, dầu bôi trơn xuống cấp hoặc động cơ quá tải.
• Nếu nhiệt độ vượt ngưỡng, cuộn dây động cơ có thể bị cháy, làm hỏng toàn bộ cụm mô-tơ. Người dùng cần thường xuyên kiểm tra dầu bơm, hệ thống làm mát và dòng điện vận hành để đảm bảo an toàn.

2.4. Rung lắc mạnh trong quá trình hoạt động

• Khi bơm chân không bị rung mạnh, đó là dấu hiệu mất cân bằng cơ học hoặc lỏng liên kết giữa các chi tiết, chẳng hạn như cánh bơm gãy, trục lệch, hoặc giá đỡ không chắc chắn.
• Hiện tượng này làm giảm độ ổn định và tăng mài mòn cho toàn hệ thống. Việc cân chỉnh trục, siết chặt bu-lông, hoặc thay cánh bơm mới là cần thiết để khắc phục.

2.5. Rò rỉ và biến chất dầu chân không

• Dầu là yếu tố quan trọng giúp bơm vận hành trơn tru và làm mát buồng nén. Nếu thấy dầu rò rỉ tại phớt, khớp nối, hoặc bị đổi màu nâu, đen, đục, có bọt khí; điều đó chứng tỏ có tạp chất, hơi ẩm hoặc nhiệt độ vận hành quá cao.
• Lúc này, cần xả toàn bộ dầu cũ, làm sạch hệ thống và thay dầu chân không chính hãng. Việc duy trì chất lượng dầu đúng chuẩn giúp kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ hỏng hóc.

2.6. Động cơ quá tải và tự ngắt đột ngột

Bơm chân không tự ngắt sau khi chạy một thời gian ngắn thường do động cơ quá tải, điện áp không ổn định, hoặc cuộn dây bị chập. Hệ thống bảo vệ quá nhiệt sẽ tự ngắt để tránh cháy mô-tơ. Nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần, cần kiểm tra dòng điện cấp, công suất tải và quạt làm mát mô-tơ, đồng thời bảo dưỡng định kỳ.

3. Các cách khắc phục khi bơm chân không hỏng

Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần dừng bơm ngay để kiểm tra, vệ sinh và thay thế linh kiện chính hãng; với sự cố phức tạp, hãy liên hệ đơn vị sửa chữa bơm chân không chuyên nghiệp để xử lý đúng kỹ thuật.

Cách khắc phục khi bơm chân không hỏng

Ngoài ra, các cách khắc phục khi bơm chân không hỏng nhẹ bạn có thể thử như:

• Kiểm tra và thay thế linh kiện mòn hỏng: Dừng bơm, kiểm tra vòng bi, cánh gạt, phớt làm kín và thay mới nếu bị mòn hoặc gãy.
• Vệ sinh buồng bơm và lọc gió: Loại bỏ tạp chất, bụi và hơi ẩm gây giảm hiệu suất hút.
• Xử lý rò rỉ hệ thống: Kiểm tra đường ống, khớp nối, siết chặt hoặc thay gioăng, phớt mới.
• Thay dầu chân không định kỳ: Dầu đổi màu, có bọt hoặc mùi khét cần thay ngay bằng dầu đúng loại.
• Kiểm tra làm mát và nguồn điện: Đảm bảo quạt, bộ tản nhiệt và dòng điện hoạt động ổn định, tránh quá tải.
• Bảo dưỡng định kỳ và liên hệ kỹ thuật viên: Thực hiện bảo dưỡng theo khuyến cáo, nếu sự cố phức tạp hãy liên hệ đơn vị sửa chữa chuyên nghiệp để xử lý đúng kỹ thuật.

Việc nhận biết và khắc phục sớm các dấu hiệu hư hỏng giúp bơm chân không vận hành ổn định, duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Người dùng nên thực hiện bảo dưỡng định kỳ, sử dụng dầu và linh kiện chính hãng, đồng thời liên hệ kỹ thuật viên chuyên nghiệp khi phát hiện sự cố phức tạp để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho toàn hệ thống.